Podstawowym czynnikiem ryzyka rozwoju raka gruczołu krokowego, obok predyspozycji genetycznych czy warunków środowiskowych, jest wiek. Badania z całego świata na temat zależności między liczbą zachorowań na ten nowotwór a wiekiem donoszą, że narażenie na rozwój raka prostaty znacząco wzrasta po 55 roku życia, osiągając maksymalne wartości w przedziale wiekowym 70-74 lat. W Podobnie jak ma to miejsce w przypadku raka piersi u kobiet, rak prostaty nie jest możliwy do wykrycia podczas standardowych badań. Niezbędne jest wykonanie specjalnych testów. Objawy raka prostaty zaczynają być widoczne w późnym stadium, które zazwyczaj oznacza, że nowotwór jest już bardzo zaawansowany, wielokrotnie z przerzutami. Dziś odebrał wyniki i chcieliśmy się dowiedzieć czegoś z nich, ale nie potrafimy ich zinterpretować : ( Badanie wykonano za pomoca aparatu: MR Siemens Avanto Informacie kliniczne: podstawą wykonania badania było skierowanie z rozpoznaniem: N40 Wykonano badanie: MR prostaty cewką brzuszną (przez powłoki brzuszne) Opis: wykonano WPHUB. 30.12.2020 12:59. Gorsze niż mięso? Lekarze ostrzegają, że może powodować raka prostaty. 357. Amerykańscy naukowcy z Mayo Clinic odkryli zależności między spożywaniem dużej liczby produktów mlecznych a rozwojem raka prostaty. Do tej pory ostrzegano mężczyzn przed nadmiernym spożywaniem czerwonego mięsa, ale znacznie Rak jelita grubego (r.j.g.) to nowotwór złośliwy rozwijający się w okrężnicy lub odbytnicy. Obecnie jest przyczyną 650 000 zgonów rocznie na świecie i zajmuje trzecie miejsce (po raku płuc i prostaty u mężczyzn oraz raku płuc i raku piersi u kobiet) wśród najczęściej występujących nowotworów złoś- Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka prostaty. Wśród czynników zwiększających ryzyko zachorowania na raka prostaty wymienia się: Wiek – ryzyko zachorowania na raka prostaty wzrasta wraz z wiekiem. Według American Cancer Society około 60 procent wszystkich przypadków raka prostaty jest diagnozowanych u mężczyzn w 7E0GgDY. W Polsce z roku na rok rośnie ilość nowych zachorowań na nowotwór prostaty, np. w 2000 roku odnotowano ok. 5 tys. nowych zachorowań, w 2005 roku liczba ta wzrosła do 7 tys., w 2010 roku zdiagnozowano ten nowotwór u 9,2 tys. mężczyzn, w 2013 - u ponad 12 tys. mężczyzn, a w 2015 - u niemal 14 tys. Polaków. Co to jest - prostata, gruczoł krokowy, stercz Wszystkie trzy pojęcia odnoszą się do tego samego, nieparzystego narządu w męskim układzie rozrodczym. Prostata jest niewielkim gruczołem, wielkości jadalnego kasztana. Znajduje się pod pęcherzem moczowym i otacza wychodzący z pęcherza moczowód. Jej wnętrze (miąższ) otoczone jest mięśniami gładkimi. Funkcją gruczołu krokowego jest produkcja wydzieliny (spermy) zawierającej cukier, jako materiał energetyczny dla plemników. Noworodki płci męskiej mają gruczoł krokowy wielkości groszku, powiększa się on powoli, stopniowo dojrzewa i osiąga prawidłową wielkość w wieku około 30 lat. Jak powstaje nowotwór gruczołu krokowego? Gruczoł sterczowy zwiększa swoje wymiary przez całe życie mężczyzny. Najpierw są to drobne zmiany w kształcie i wielkości komórek, które tracą powoli kontrolę nad swym podziałem. Prostata ma złożoną budowę. Jej środek wypełniają sploty kanalików, naczyń krwionośnych, część cewki moczowej i nasieniowód. Taka niejednorodność sprzyja rozwojowi komórek nowotworowych, utrudnia rozpoznanie, a dalej leczenie. Początkowo przez wiele lat nowotwór rozwija się bezobjawowo. Pierwsze objawy rozrostu tego gruczołu z reguły pojawiają się po 50-tym roku życia. Na tym etapie jest dość trudno zdiagnozować guza gruczołu krokowego, nawet przez badania per rectum. W miarę powiększania swojej objętości stercz uciska moczowód i pęcherz moczowy, dając takie objawy jak: częstomocz, utrudnienie oddawania moczu i "słaby" lub przerywany strumień moczu, nagłe uczucie parcia na mocz i konieczność pilnego jego oddania, wrażenie niepełnego opróżnienia pęcherza, kilkakrotne oddawanie moczu w ciągu nocy. W bardziej zaawansowanym etapie choroby pojawia się natomiast: krwiomocz, uczucie pieczenia przy oddawaniu moczu, bóle w podbrzuszu, nietrzymanie moczu, zaburzenia wzwodu, bolesny wytrysk, bóle okolicy lędźwiowej oraz krocza. Średni wiek wykrywania nowotworów to 71 lat, a u 90% mężczyzn powyżej 80 roku życia (według badań pochodzących z sekcji) istnieją zmiany nowotworowe prostaty, choć nie musiały być one przyczyną śmierci. W najcięższej fazie choroby rak prostaty daje przerzuty do: naczyń krwionośnych, kości kręgosłupa, miednicy, żeber, kości udowych, drogą naczyń chłonnych do otaczających węzłów chłonnych. Pojawiają się bóle pleców, szczególnie na poziomie kręgów piersiowych i kości krzyżowej, nasilają się trudności przy oddawaniu moczu, a krwawienia są obfitsze. W Polsce co trzeci chory mężczyzna dowiaduje za późno Nowotwór gruczołu krokowego jest dolegliwością wstydliwą i bardzo krepującą dla mężczyzn. Wielu panów zdecydowanie za późno zgłasza się do lekarza. W Polsce 30% nowotworów prostaty diagnozuje się w zaawansowanym stadium, nie rokującym wyleczenia. Mimo kampanii i akcji nawołujących do dostrzegania problemu, umieralność na nowotwory gruczołu krokowego w naszym kraju jest wysoka. Czynniki ryzyka nowotworu gruczołu krokowego wiek - wiek jest czynnikiem ryzyka zwłaszcza mężczyzn w wieku 50 lat i starszych. Więcej niż 70 procent wszystkich przypadków raka prostaty rozpoznaje się u mężczyzn w wieku powyżej 65 lat, predyspozycje środowiskowe - jest bardziej powszechny wśród afrykańskich mężczyzn niż u rasy białej. Bardzo rzadko występuje u Japończyków, Chińczyków i Żydów. Co ciekawe, gdy chińscy i japońscy mężczyźni wyemigrują do USA, mają zwiększone ryzyko zachorowania w porównaniu z ich rodzimą populacją. W Japonii częstość występowania tego nowotworu wzrosła w społecznościach, które przejęły zachodnie diety i styl życia, nieodpowiednią dietę i styl życia, otyłość - wśród negatywnych czynników wymienia się nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, dietę uboga w warzywa i owoce, spożywanie nadmiernych ilości czerwonego mięsa i tłuszczów nasyconych (zwierzęcych) słodyczy, spożywanie pokarmów zbyt ostrych i kwaśnych, predyspozycje genetyczne - obecnie dużo uwagi przywiązuje się do ustalenia powiązań między zachorowalnością na nowotwory gruczołu krokowego a mutacjami w konkretnych genach. Obecnie zidentyfikowano 6 miejsc w genomie człowieka, w obszarze których mutacje mogą sprzyjać wystąpieniu tego nowotworu. Według badań na populacji polskiej, istnieje związek pomiędzy mutacjami w genach np. BRCA1, BRCA2, CHEK2, NBS1 i HOXB13 a zwiększonym ryzykiem zachorowania. Co to jest BRCA1 i BRCA2? Każdy z nas ma w swoim DNA geny, których głównym zadaniem jest zapobieganie chorobie nowotworowej. Należą do nich geny BRCA1 i BRCA2, które odpowiadają za naprawę uszkodzeń w materiale genetycznym. Gdy dochodzi do mutacji (błędu), geny te tracą swoje właściwości. W efekcie nie naprawiają błędów w DNA, co skutkuje rozwojem nowotworu. Wadliwe geny zwiększają ryzyko zachorowania na raka piersi i jajników u kobiet oraz prostaty u mężczyzn. W przypadku dziedzicznego występowania nowotworu, wyodrębniono postać raka gruczołu krokowego ujawniającą się w młodym wieku (poniżej 55 lat), która dotyka członków tej samej rodziny. Z wywiadów rodzinnych wynika, ze jeżeli mężczyzna ma: jednego bliskiego krewnego z nowotworem gruczołu krokowego np. ojca, brata - ryzyko zachorowania wzrasta 2-krotnie. dwóch bliskich krewnych - ryzyko zachorowania wzrasta 5-krotnie. W diagnostyce nowotworów stercza stosuje się takie badania jak: Badanie per rectum Szacuje się, ze tą metodą można rozpoznać guza prostaty w 30-50%. Zgodnie z zaleceniami, u mężczyzn w grupie wysokiego ryzyka stosuje się ją profilaktycznie już w wieku 45 lat, a po 50-tym roku życia niezależnie od powodu zgłoszenia się do urologa. Badanie przez odbytnicę (łac. per rectum) jest podstawowym badaniem lekarskim. Umożliwia ono ocenę stanu takich organów u mężczyzn jak dno pęcherza moczowego, nasieniowody, pęcherzyki nasienne czy gruczoł krokowy. Biopsja gruczołu krokowego Biopsja gruczołu krokowego opiera się na pobraniu wycinków z gruczołu krokowego oraz analizie pobranego materiału pod mikroskopem. Biopsja i badanie mikroskopowe pozwalają na wykrycie nowotworu, określenie jego złośliwości i rozległości, a także jego zaawansowania, tzn. czy jest ograniczony do samego gruczołu, czy występują przerzuty w węzłach chłonnych. Wykonanie biopsji nie przesądza o wykluczeniu choroby, gdyż zdarza się, że nie zostaną pobrane komórki zmienione nowotworowo lub ich liczba jest zbyt mała, aby można ustalić rozpoznanie choroby. Oznaczenie poziomu PSA we krwi Antygen PSA (Prostate Specific Antygen) to białko wytwarzane przez komórki prostaty. Metoda jest prosta, szeroko stosowana chociaż dyskusyjna, ponieważ antygen PSA produkują zarówno zdrowe, jak i zmienione nowotworowo komórki. Zatem do diagnozowania nowotworu gruczołu krokowego nadaje się ona w niewielkim stopniu. Rzadko pozwala wykryć małego guza i regularne poddawanie się temu badaniu wbrew oczekiwaniom wcale nie zmniejsza ryzyka zgonu z powodu raka prostaty. Badanie 4K Określenie ryzyka wystąpienia inwazyjnej postaci raka prostaty jest możliwe na podstawie badania 4K. Badanie to wykorzystuje pomiary stężenia we krwi całkowitego PSA, wolnego PSA, nienaruszonego PSA, a także ludzkiej peptydazy związanej z kallikreiną 2 (hK2). Poziomy tych markerów zestawione z wynikami biopsji i palpacyjnego badania prostaty oraz wiekiem wskazują na procentowe ryzyko tej formy raka stercza. Przeczytaj więcej o badaniu 4K ❱ Inne rutynowe badania: USG - badanie pozwala ocenić stopień powiększenia gruczołów, guzków, penetracji guza; tomografia komputerowa - pokazuje szczegółowe zdjęcia badanej części ciała, w tym kości i mięśni; rezonans magnetyczny (MRI) - daje szczegółowe obrazy narządów i struktur w organizmie; scyntygrafia kości - metoda obrazowania jądrowego, która pomaga stwierdzić, czy nowotwór rozprzestrzenił się z prostaty do kości. Procedura polega na wstrzyknięciu substancji promieniotwórczych, które pomagają zlokalizować chore komórki kości w całym ciele, co sugeruje nowotwór złośliwy z przerzutami; Badania genetyczne To zupełnie nowe spojrzenie na diagnozowanie dają badania genetyczne. Testy przeznaczone są dla wszystkich osób chcących sprawdzić, czy są obciążone mutacjami zwiększającymi ryzyko nowotworu stercza - a w szczególności dla tych, których krewni już zachorowali. Warto wykonać testy w kierunku obecności zmutowanych genów BRCA1, BRCA2, HOXB13, CHEK2 oraz NBS1 (odpowiadają one odpowiednio za , 5-, 5-, 20-, 2- i 10-krotny wzrost ryzyka zachorowania na raka prostaty). Wykonanie badania genetycznego jest proste i wygodne dla pacjenta - niezbędne jest do tego tylko pobranie od pacjenta niewielkiej próbki materiału biologicznego, najczęściej krwi lub śliny. Test wystarczy wykonać jednorazowo w dowolnym momencie życia. Przeczytaj również o badaniach markerów nowotworowych ❱ Leczenie raka prostaty Leczenie zależy od stopnia zaawansowania choroby: metoda operacyjna - mało zaawansowane nowotwory skuteczne leczy się całkowicie usuwając gruczoł krokowy wraz z węzłami chłonnymi miednicy, radioterapia wewnętrzna - polega na napromieniowaniu komórek nowotworowych przez wprowadzenie radioizotopu do gruczołu krokowego, radioterapia zewnętrzna - komórki guza napromieniowane są z pól zewnętrznych, terapia hormonalna - kiedy nie można leczyć radykalnie, stosuje się terapię hormonalną, zmniejszającą oddziaływania androgenów na stercz. Najważniejsze jest jednak szybkie rozpoznanie choroby i wczesne rozpoczęcie leczenia. Warto zastanowić się nad wykonaniem badań genetycznych, pozwalających określić predyspozycje do zwiększonego ryzyka i wcześniej zapobiec rozwojowi nowotworu Aktualizacja: 2018-10-02 Powiązane tematy: Prostata to gruczoł zaliczany do męskiego układu płciowego, znajdujący się poniżej pęcherza moczowego. Gdy funkcjonuje prawidłowo, wszystko jest w porządku. Jednak jakiekolwiek problemy i zmiany w obrębie tego gruczołu zaczynają komplikować nawet najprostsze czynności życiowe. Gdy mężczyznę dosięga zapalenie gruczołu prostaty, może on zapomnieć chociażby o jeździe na rowerze czy siedzeniu na twardym krześle. Nie mówiąc o tak podstawowych czynnościach, jak spełnianie potrzeb fizjologicznych. spis treści 1. Czym jest prostata? 2. Zapalenie prostaty w młodym wieku 1. Czym jest prostata? Prostata, inaczej gruczoł krokowy, to nieparzysty narząd mięśniowo-gruczołowy. Jest częścią składową męskiego układu płciowego. Ma kształt spłaszczonego kasztana z podstawą ku górze i wierzchołkiem ku dołowi. Jest koloru szaro-różowego oraz konsystencji twardej, jędrnej. Gruczoł krokowy składa się z kilku drobniejszych gruczołów. Gruczoły te leżą w podścielisku zbudowanym z włókien tkanki łącznej i mięśni gładkich. Całość otoczona jest mocną, włóknistą torebką oddzielającą prostatę od sąsiednich narządów. Zobacz film: "Główne osiągnięcia polskiej transplantologii" Głównym zadaniem prostaty jest wytwarzanie płynu, stanowiącego jeden ze składników nasienia. Ponadto, w gruczole tym powstaje substancja białkowa PSA, która, jak się podejrzewa, bierze udział w procesie zapłodnienia. Jak więc widać prostata odpowiada za płodność mężczyzny i jego zdolności reprodukcyjne. Dodatkowo, należy pamiętać, że prostata potrzebuje hormonów produkowanych przez jadra do właściwego funkcjonowania, a w przypadku gdy ich wytwarzanie jest zbyt niskie, gruczoł się obkurcza. Prawidłowa prostata ma masę około 20 g, jej długość wynosi 3,5 cm, a szerokość około 4 cm. Gruczoł krokowy rozwija się dosyć szybko od urodzenia chłopca, poprzez wiek młodzieńczy, by w wieku około 30 lat osiągnąć swoją wielkość dojrzałą. Przeważnie gruczoł krokowy nie zmienia swojego rozmiaru u mężczyzn między 30, a 50 rokiem życia. Po przekroczeniu tej granicy wieku u wielu z nich dochodzi do powiększenia prostaty. Lekarze twierdzą, że stan taki może być skutkiem zmian hormonalnych lub starzenia się organizmu. 2. Zapalenie prostaty w młodym wieku Niestety, gruczoł krokowy często ulega pewnym schorzeniom. Najbardziej narażona na choroby prostaty jest grupa mężczyzn w wieku między 50 a 70 rokiem życia. Dolegliwości takie to np. rozrost stercza czy rak prostaty. Choroby te jednak dotyczą przede wszystkim mężczyzn starszych. Natomiast na zapalenie gruczołu krokowego mogą zapaść także i młodzi. Choroby prostaty zwykle wiążą się z podobnymi, niezależnie od typu dolegliwości, objawami. Są to głównie: zwężenie strumienia moczu lub zmniejszenie jego siły, częsta potrzeba oddawania moczu, wyczekiwanie na rozpoczęcie oddawania moczu, przerywanie, zatrzymanie strumienia, ostry ból w dole brzucha, krocza, obecność krwi w moczu lub nasieniu, nudności, zawroty głowy i nadmierna senność. Jeśli chodzi o zapalenie prostaty, także u młodych mężczyzn, przyczyny mogą być różne. Przede wszystkim są to infekcje bakteryjne. Jednak oprócz czynników typowo wewnętrznych, istnieją i przyczyny zależne od trybu życia, np. siedzący tryb pracy, brak aktywności fizycznej, nadużywanie alkoholu oraz nadaktywność seksualna. Objawy, które powinny zaniepokoić chorego to uczucie pieczenia po oddaniu moczu i wytrysku, gorączka, nadmierna potliwość czy dreszcze. Leczenie zapalenia prostaty zwykle odbywa się drogą farmakologiczną. Pacjentowi podaje się odpowiedni antybiotyk, który zatrzymuje nawracające problemy z oddawaniem moczu. Jednak w przypadku tworzenia się ropni może wymagać interwencji chirurgicznej. Większość chorób stercza i sposobów ich leczenia nie pozbawia mężczyzn płodności ani nie upośledza potencji. Nie powoduje także żadnych innych zmian w zakresie czynności seksualnej, jednak żadnej dolegliwości związanej z prostatą nie należy lekceważyć, gdyż jest to bardzo wrażliwy gruczoł. Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Maris Meżeckis, radioterapeutka z Centrum Radiochirurgii Stereotaktycznej Sigulda. Co 41 sekund na świecie diagnozowany jest nowy przypadek raka prostaty. W listopadzie na całym świecie toczy się „męska” akcja Movember – Vusopad. Wśród zaawansowanych części seksu „silnego”, dbających o swoje zdrowie, od ponad 10 lat istnieje tradycja, aby w listopadzie nie golić wąsów – i tym samym zwracać uwagę na kwestię zdrowia mężczyzn. W tym miesiącu na całym świecie odbywają się kampanie uświadamiające na temat zdrowia mężczyzn i zbierane są datki dla organizacji badających raka prostaty. Ta choroba, zdaniem lekarzy, jest jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych, które czają się u mężczyzn. Ten rak jest podstępny, ponieważ może nie objawiać się przez długi czas. A biorąc pod uwagę fakt, że na Ukrainie trend dbania o zdrowie dopiero nabiera rozpędu, rak prostaty wykrywany jest w naszym kraju głównie na ostatnich etapach, kiedy leczenie wymaga dużo czasu i pieniędzy. Dlaczego ważne jest, aby mężczyźni zwracali większą uwagę na swoje zdrowie, u których występuje ryzyko raka prostaty, jak zapobiegać chorobie oraz skutecznie i skutecznie ją leczyć – czołowy europejski specjalista radioterapii raka prostaty, radioterapeuta Centrum Stereotactic Radiosurgery powiedział Ukrinform dr Maris Mežetskis z Łotwy. Listopad, to miesiąc informowania mężczyzn o takim problemie jak rak prostaty. Dlaczego ten temat jest teraz istotny? Z powodu rosnącej zachorowalności na raka prostaty? Generalnie listopad to miesiąc informowania mężczyzn o możliwych problemach zdrowotnych, aw szczególności – o raku prostaty. Inicjatywa ta została po raz pierwszy przeprowadzona w 2003 roku w Australii pod angielską nazwą Movember lub Mustache (mo – australijski slang „moustache” i listopad – listopad). Głównym mottem Mobember jest „Zmieńmy oblicze męskiego zdrowia”, dlatego co roku w listopadzie mężczyźni zapuszczają wąsy, zwracając uwagę na świadomość, wczesną diagnostykę i leczenie tej choroby; medyczne, społeczne, kulturowe aspekty raka prostaty, a także problemy życia seksualnego i starzenia się mężczyzn. Pilność tego problemu wynika z ogólnej tendencji do wzrostu częstości występowania tej choroby na całym świecie. Tak więc co 41 sekund na świecie diagnozowany jest nowy przypadek raka prostaty, w 2018 roku raka prostaty zdiagnozowano u ponad 1,3 miliona pacjentów, około 350 tysięcy mężczyzn umiera co roku na raka prostaty na całym świecie. Chociaż prawdziwe przyczyny raka są nadal nieznane, jednym z głównych czynników powodujących raka prostaty jest wzrost liczby starszych mężczyzn na całym świecie, ponieważ zdecydowana większość przypadków raka prostaty jest diagnozowana u pacjentów w wieku powyżej 65 lat. Udoskonalenie metod diagnostycznych ułatwia również wczesną diagnostykę i wykrywanie większej liczby pacjentów z rakiem prostaty. Według Ukraińskiego Rejestru Nowotworów, w naszym kraju w 2017 roku na raka prostaty zachorowało 7495 osób, a zmarło 3295 osób, co daje współczynnik zachorowalności na poziomie 44,8 i śmiertelność 19,7 przypadków na 100 tys. Mężczyzn. Czy to duże liczby? Czy są wyższe, czy na poziomie światowych wskaźników? W Unii Europejskiej rak prostaty zajmuje pierwsze miejsce wśród najczęściej rozpoznawanych nowotworów u mężczyzn. Ale w różnych krajach Unii Europejskiej – różne wskaźniki zachorowalności. Na przykład w Europie Północnej (Szwecja, Norwegia, Finlandia) zapadalność na raka prostaty jest jedną z najwyższych na świecie i wynosi 85,7 przypadków na 100 tys. Mężczyzn, ale śmiertelność jest niższa niż na Ukrainie i wynosi 13,5 przypadków na 100 tys. mężczyźni. 100 tysięcy mężczyzn. Podobna sytuacja – w Europie Południowej (Włochy, Grecja, Hiszpania) – wysoki wskaźnik wykrywalności raka prostaty: zachorowalność wynosi 60,7 przypadków na 100 tys. Mężczyzn, ale śmiertelność z powodu raka prostaty należy do najniższych na świecie i wynosi zaledwie 7 , 9 osób na 100 tys. Mężczyzn. Jest to wynikiem wczesnego wykrycia choroby i skutecznego jej leczenia w stadium I-II raka. Niestety na Ukrainie i w innych krajach poradzieckich rozpoznanie raka prostaty u prawie jednej czwartej pacjentów ustala się w IV stadium choroby, kiedy występują odległe przerzuty i prawdopodobieństwo radykalnego leczenia jest znacznie mniejsze. Zdajemy sobie sprawę z sytuacji w Twoim kraju, ponieważ pacjenci z Ukrainy z pierwotnym, nawrotowym lub oligoprzerzutowym rakiem prostaty są często badani i leczeni w naszym kraju, na Łotwie, w Centrum Radiochirurgii Stereotaktycznej Sigulda, na najnowocześniejszym Urządzenie radiochirurgiczne CyberK6 CyberNi6. W naszym zespole pracuje również dr Vladyslav Buryk, ukraiński ekspert w dziedzinie radiochirurgii. Jakie mogą być pierwsze oznaki choroby, które można wykryć na tym etapie? We wczesnych stadiach rak prostaty często występuje bez dolegliwości. Często pierwsze oznaki które mogą wystąpić z powodu rozprzestrzeniania się złośliwego guza. Jednak w większości przypadków dolegliwości są związane ze współistniejącymi łagodnymi chorobami prostaty (rozrost, gruczolak prostaty). Mogą one bobjawy podrażnienia – częste oddawanie moczu, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, spastyczne lub bolesne odczucia w kroczu; objawy opóźnienia – trudności w oddawaniu moczu, przerywany lub rzadki strumień moczu, zatrzymanie moczu. Żaden z powyższych objawów nie jest specyficzny dla raka prostaty, ale konsultacja z urologiem i dodatkowe badanie, szczególnie u mężczyzn powyżej 55 roku życia oraz w przypadku predyspozycji dziedzicznych, pozwala wykryć raka – nawet we wczesnych stadiach jego rozwoju. Tylko około połowa pacjentów ma raka w stadium I-II w momencie rozpoznania. Większość pacjentów z nowo zdiagnozowanym rakiem prostaty na Ukrainie miało stadium III-IV i miało miejscowe lub odległe przerzuty do węzłów chłonnych, płuc, wątroby i tkanki kostnej. W takich przypadkach choroba może najpierw objawiać się bólem miednicy, kręgosłupa, żeber, kości, obecnością krwi w moczu i płynie nasiennym (krwiomocz, hemospermia), bolesnym wytryskiem, utratą apetytu, masy ciała i będzie wymagała długotrwałego terminem leczenie paliatywne lub objawowe, które niestety nie zawsze kończy się sukcesem. Kto jest zagrożony? Mężczyźni w jakim wieku są najbardziej narażeni na raka prostaty? Amerykańskie Towarzystwo Urologiczne zaleca, aby wszyscy mężczyźni w wieku od 55 do 69 lat omawiali potrzebę raka prostaty ze swoim lekarzem. W końcu wiek pacjentów jest jednym z głównych czynników ryzyka, a wraz ze wzrostem średniej długości życia mężczyzn zwiększa się prawdopodobieństwo raka prostaty: ponad 75% przypadków raka prostaty rozpoznaje się u mężczyzn powyżej 65 roku życia, ze względu na związane z wiekiem zmiany w tło hormonalne i więcej prawdopodobieństwa onkologicznej degeneracji komórek prostaty. Prawdopodobieństwo zachorowania na raka prostaty jest prawie 10 razy większe u mężczyzn, którzy mają trzech krewnych cierpiących na tę chorobę. Ważną rolę odgrywają również funkcje żywieniowe. Na przykład mężczyźni, którzy jedzą głównie tłuste potrawy, są 2 razy bardziej narażeni na raka prostaty niż mężczyźni o zrównoważonej diecie. W przemyśle gumowym ważne są również czynniki środowiskowe i szkodliwe warunki pracy, takie jak praca z kadmem. Nowotwór prostaty występuje często u mężczyzn w różnym wieku. Zwykle jednak z tą chorobą zmagają się starsi mężczyźni. W Polsce nowotwory gruczołu krokowego są drugą co do częstości przyczyną choroby nowotworowej u mężczyzn, stanowiąc ponad 13% zachorowań i odpowiadając za zgony ponad 5000 mężczyzn rocznie. W naszym kraju rokrocznie notuje się ok. 16 tys. nowych zachorowań. Według Krajowego Rejestru Nowotworów na przestrzeni ostatnich 30 lat liczba zachorowań na raka prostaty zwiększyła się aż siedmiokrotnie. Im wyższy wiek Pacjenta, tym większe ryzyko powstawania tego nowotworu. Jednak na podkreślenie zasługuje przy tym fakt, że nawet 50% -80 % Chorych, u których zdiagnozowano raka prostaty przeżywa więcej niż 5 lat. Znaczna część wykrywanych nowotworów nie ma klinicznie istotnego znaczenia. Odróżnienie jednych od drugich jest niestety trudnym zadaniem dla urologów i jaki sposób rozpoznać nowotwór prostaty?Najczęściej pojawiają się problemy z oddawaniem moczu. Jednocześnie może występować podkrwawienie z układu moczowego. Przy bardziej zaawansowanej chorobie Pacjenci często skarżą się na bóle pleców, co jest związane z przerzutami nowotworu do prostaty: na czym polega diagnostyka?W diagnostyce raka prostaty pomaga oznaczanie poziomu PSA czyli antygenu sterczowego. Niestety w przypadku tej choroby nie występują jednoznaczne dane dotyczące jakości wykorzystywania PSA w tym badaniu. Czasem zdarza się, że Pacjenci przez wiele lat chorują na nowotwór prostaty, a ich poziom antygenu sterczowego jest w normie. Zdarza się również, że poziom PSA jest podwyższony, a nowotwór ma bardzo łagodny przebieg. Dlatego też, by postawić diagnozę, należy wykonać bardziej kompleksowe badania. Więcej o PSA możesz dowiedzieć czytając mojego bloga Lekarz Rodzinny, pod adresem by przeczytać tekst na blogu o przeroście prostaty i badaniu PSA. prostaty: w jaki sposób leczyć?W pierwszej kolejności Pacjent powinien skorzystać z konsultacji urologicznej i onkologicznej. Podczas takiej wizyty specjaliści podejmą decyzję o tym, czy jakiekolwiek leczenie jest potrzebne. Jeśli tak, lekarze wskażą, jak powinno wyglądać. Może to być usunięcie prostaty, terapia miejscowa w postaci brachyterapii lub radioterapia. Stosuje się również hormonoterapię. Niestety każde z tych rodzajów leczenia ma swoje powikłania. Najczęściej, bo w około 40 -50% przypadków pojawia się impotencja. Gdy występują przerzuty odległe – do kręgosłupa lub innych dużych kości, wówczas leczenie jest tym miejscu chciałem zwrócić uwagę, że nawet przerzuty w inne miejsca, najczęściej do kośćca, wcale nie stanowią większego ryzyka śmiertelności wśród Chorych. Wielu Pacjentów z przerzutami do kości przeżywa więcej niż 5 lat od postawienia diagnozy. Często wymagają oni innego zabezpieczenia. Pamiętam Pacjenta, u którego leczenie raka prostaty rozpoczęło się na neurochirurgii, wskutek kompresyjnego złamania kręgów w kręgosłupie. Właśnie owo złamanie było pierwszym objawem występowania nowotworu. Tam zdiagnozowano chorobę i po leczeniu neurochirurgicznym Pacjent został przekazany do dalszego leczenia urologicznego. Często właśnie Pacjenci z rozpoznanymi ogólnymi objawami choroby nowotworowej wymagają dodatkowego zabezpieczenia, w tym konsultacji w poradni medycyny paliatywnej. Warto skorzystać z takiej pomocy nawet na wczesnym etapie od postawienia rozpoznania, zwłaszcza gdy występują bóle kostne. Rak prostaty: problemy występujące u Pacjentów:Mogą pojawiać się patologiczne złamania, które często stanowią pierwszy, niestety dość późny objaw występuje ból pleców – z ucisku na korzenie się również bóle neuropatyczne, które powinny być leczone lekami opioidowymi w połączeniu z lekami też ból kostny, związany z przerzutami do kości. Leczy się go zarówno lekami przeciwbólowymi, jak i bisfosfonianami. Ich zadaniem jest uśmierzanie bólu oraz zapobieganie patologicznym złamaniom również do wspomnianych przeze mnie złamań patologicznych kości, które pojawiają się w miejscach osłabienia kości przez przerzut u Chorych pojawia się anemia, wskutek uszkodzenia przez nowotwór szpiku kostnego. Najczęściej widoczna jest ona w badaniach krwi i charakteryzuje się spadkiem ilości krwinek czerwonych i płytek krwi. Występują także problemy miejscowe – obrzęki kończyn dolnych po napromienianiu miednicy mniejszej. Dochodzi też do zastoju moczu i problemów z oddawaniem moczu czy częstego wstawania w nocy. Czasem tworzą się skrzepy w obrębie układu moczowego, które go zatykają. W każdej z powyższych sytuacji leczenie wymaga specjalistycznego podejścia. Ważna jest także kontrola urologiczna, onkologiczna czy radioterapeutyczna. Często we wczesnych etapach, gdy pierwszymi objawami są dolegliwości bólowe, u Pacjentów stosuje się leczenie paliatywne. Zdrowe zakupy Rak prostaty znów znalazł się na ustach mediów po tym, jak były kanadyjski zapaśnik Bret "Hitman" Hard ogłosił swój powrót do zdrowia po udanym zabiegu jego usunięcia. Również cierpiący na raka prostaty Kurt Jewson umieścił na Facebooku zdjęcie w samej bieliźnie, na którym widać było również cewnik, worek kolostomijny, blizny pooperacyjne oraz radioaktywne implanty. Fotografia w mig obiegła internet. Jewsona okrzyknięto bohaterem towarzystwa Prostate Cancer UK. Jego działania zwróciły uwagę na chorobę w czasie promowania przez organizację "planu dziesięcioletniego", popartego przez profesora Roberta Winstona, specjalistę w zakresie leczenia niepłodności. Program ten opracowano w celu zmniejszenia "skandalicznie" wysokiej śmiertelności wśród pacjentów cierpiących na raka prostaty. Według organizacji obecnie notowana liczba zgonów z powodu raka prostaty - przeszło 10 tys. rocznie - w ciągu kolejnych 10 lat zwiększy się o 50%. Utrzymuje ona również, że obecną śmiertelność można jednak zmniejszyć o połowę dzięki należytej poprawie jakości badań przesiewowych, profilaktyki oraz leczenia tego schorzenia. Na ile prawdziwe są te informacje? Ze statystyk kryjących się za nagłówkami wyłania się inny obraz - znacznie zawyżona liczba mężczyzn, którzy faktycznie znajdują się w grupie ryzyka wystąpienia raka prostaty, oraz metody leczenia na ogół o wiele bardziej niebezpieczne niż sama choroba. Czego nie powiedzą Ci lekarze Każda forma terapii ma działania niepożądane, przeważnie znacznie bardziej szkodliwe niż sam nowotwór. Prawdopodobieństwo zagrożenia ze strony choroby jest niezwykle niskie - dotyczy jedynie mężczyzn poniżej 50. Trzy czwarte wszystkich operowanych mężczyzn cierpi na impotencję, a mniejszy odsetek ma problem z nietrzymaniem moczu. Nawet przy zastosowaniu oszczędzającej nerwy przezcewkowej resekcji gruczołu krokowego istnieje 80% ryzyko późniejszej impotencji oraz 10% prawdopodobieństwo wystąpienia nietrzymania moczu. Radioterapia zwiększa ryzyko wystąpienia przerzutów prawie o 70%. Mężczyznom często oferuje się radioterapię jako alternatywę dla wyniszczających skutków operacji. Jednakże nowe dowody z Uniwersytetu Toronto wskazują na to, że ta forma leczenia podwyższa prawdopodobieństwo zachorowania na raka pęcherza (o 67%) oraz odbytu (o 84%). Naukowcy, którzy ponownie przeanalizowali opublikowane wyniki 21 badań, odkryli, że większość nowotworów pojawia się po 10 latach. Ma to szczególne znaczenie dla mężczyzn z rakiem prostaty, który rozwija się bardzo powoli i niesie za sobą małe - jeśli w ogóle jakiekolwiek - prawdopodobieństwo wystąpienia przerzutów w perspektywie ponad dekady. W wyniku zastosowania brachyterapii ziarnowej (wprowadzenie do prostaty radioaktywnych granulek) 68% mężczyzn zaczyna cierpieć na impotencję, 6% ma problemy z wypróżnianiem, a nawet 19% - z nietrzymaniem moczu oraz innymi schorzeniami urologicznymi. Jeśli radioterapia idzie w parze z operacją typu przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego, nawet 85% pacjentów traci zdolność trzymania moczu, u 21% może rozwinąć się popromienne zapalenie prostnicy (stan zapalny oraz uszkodzenie tkanki okrężnicy i odbytnicy), a u 2% dochodzi do trwałego uszkodzenia odbytu. Hormonoterapia może doprowadzić do rozwoju chorób nowotworowych i osteoporozy. Terapia hormonalna, uznawana za najbezpieczniejszą ze wszystkich metod leczenia, również ma swoje wady. Kuracja antyandrogenowa często powoduje zaostrzenie choroby - swoiste poszerzanie nowotworu - poprzez stymulację produkcji testosteronu tuż przed jej zahamowaniem. Ten rodzaj terapii hormonalnej może również pobudzić komórki rakowe do produkcji białka odpowiedzialnego za ich rozprzestrzenianie po całym organizmie. Nawet jeśli nie czyni to nowotworu bardziej złośliwym, pacjenci przyjmujący leki z grupy agonistów hormonu uwalniającego gonadotropinę mają znacznie niższą gęstość mineralną kości w prawie wszystkich częściach szkieletu w porównaniu zarówno z mężczyznami zdrowymi, jaki i chorującymi na raka prostaty, lecz nieprzyjmującymi tego rodzaju leków. W ramach jednego z badań porównano chorych na raka prostaty ze zdrową grupą kontrolną. Wszyscy mężczyźni przyjmujący hormony mieli znacznie niższą gęstość mineralną kości w wybranych częściach szkieletu. Naukowcy ze szpitala klinicznego Beth Israel Deaconess Medical Center w Bostonie również odkryli znaczący związek pomiędzy czasem trwania terapii hormonalnej a utratą gęstości mineralnej kości. Określają ją jako męski odpowiednik menopauzy. W związku z tym, że hormony powodują ciężką osteoporozę, ich przyjmowanie może być o wiele poważniejsze w skutkach niż rak prostaty we wczesnej fazie rozwoju. Stosowanie hormonów może mieć związek z chorobą Alzheimera. Nowe dowody wskazują na to, że testosteron zapewnia ochronę przed chorobą Alzheimera. Poprzez obniżanie poziomów tego męskiego hormonu terapia antyandrogenowa może spowodować dwukrotne zwiększenie ryzyka wystąpienia demencji. Naukowcy z Uniwersytetu Pensylwanii oraz Szkoły Medycznej Stanforda przestudiowali rejestry szpitalne blisko 17 tys. pacjentów z rakiem prostaty. Odkryli, że liczba mężczyzn z chorobą Alzheimera była 2 razy większa w grupie stosującej terapię antyandrogenową niż wśród pozostałych chorych. Po raz kolejny wyglądało na to, że ryzyko było powiązane z czasem przyjmowania leków oraz ich dawką. Niski poziom testosteronu jest również powiązany z otyłością, impotencją, cukrzycą, chorobami serca i depresją. Wszystko to z powodu choroby nowotworowej, w przypadku której prawdopodobieństwo zgonu jest niezwykle niskie. Może być ona śmiertelnie niebezpieczna jedynie w przypadku mężczyzn poniżej 50. lub bardzo złośliwej postaci, kiedy korzystna mogłaby być radykalna operacja. W każdym innym przypadku powinno się rozważyć baczną obserwację - lekarz monitoruje chorobę, a pacjent w tym czasie zmienia tryb życia. Rak prostaty - kłamstwa i statystyki Według oficjalnych statystyk nastąpił gwałtowny wzrost liczby spowodowanych rakiem prostaty zgonów. Tymczasem dane amerykańskiego Krajowego Instytutu Raka wskazują na to, że w latach 2003-2012 (ostatni rok, dla którego dostępne były wskaźniki) liczba przypadków zachorowań cyklicznie się zmniejsza - średnio o 4,3% rocznie. Obniża się również śmiertelność - o 3,5% każdego roku, a sukcesywnie rosną wskaźniki pięcioletniego przeżycia po chorobie - z 95,7% w 1995 r. do 99,7% w 2007 r. Chociaż lekarze mogą twierdzić, że wpływa na to skuteczniejsze wczesne wykrywanie raka prostaty poprzez badania przesiewowe, fakty tego nie potwierdzają. Jak wykazały najnowsze dane, niezwykle mało prawdopodobne jest, aby mężczyźni z nieleczonym rakiem prostaty zmarli z powodu tej choroby, nawet jeśli żyli z nią przez 15 lat lub dłużej. Badanie naukowców z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa polegało na dwudziestoletniej aktywnej obserwacji prawie 1,3 tys. mężczyzn, u których zdiagnozowano raka prostaty. Pacjentów regularnie poddawano kontrolom urologicznym oraz corocznym biopsjom do 75. aby określić wzrost raka, lecz ich nie leczono. Zdrowa prostata - garść porad Ostrożnie z węglowodanami. Niskoglikemiczna dieta z wyłączeniem rafinowanych węglowodanów dwukrotnie zwiększyła długość życia zwierząt z rakiem prostaty. Efektu tego nie potwierdzono jeszcze na przykładzie ludzi¹. Z dala od czerwonego mięsa. Grillowane w wysokich temperaturach burgery, tłuszcze nasycone, mleko i jajka to produkty, których spożywanie zwiększa ryzyko wystąpienia raka prostaty. Wskazane jest również pieczenie drobiu w piekarniku. Tłuste ryby. U osób niejedzących ryb odnotowuje się do 3 razy wyższe ryzyko rozwoju raka prostaty². Zielona herbata. Jak wykazano, napój ten zmniejsza wzrost i rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych - przynajmniej w badaniach laboratoryjnych³. Można również pić sok z granatu, który - jak również dowiedziono - spowalnia progresję choroby4. Czerwony barwnik. Likopen (typ karotenu) nadaje pomidorom czerwoną barwę i jest jedną z najsilniejszych naturalnych substancji o działaniu antynowotworowym, zwłaszcza spożywany z olejem z pestek dyni, który zwiększa jego przyswajalność. Oprócz pomidorów związek ten można znaleźć w dojrzałych morelach, czerwonej czereśniach, żurawinie, guajawach, papajach, brzoskwiniach, zielu angielskim, różowych grejpfrutach, śliwkach, malinach, truskawkach i arbuzach. Sugerowana dawka: 3-4 porcje na tydzień plus 2 porcje soi mogą radykalnie obniżyć ryzyko wystąpienia raka prostaty5. Oregano. To superzioło zawiera karwakrol, który - jak wykazują badania laboratoryjne - powoduje obumieranie komórek nowotworu prostaty. Prawdopodobnie działa ono synergistycznie z likopenem zawartym w sosie pomidorowym6. Brokuły. To krzyżowe warzywo, posiadające właściwości przeciwnowotworowe, spożywane 2 razy w tygodniu zakłóca swoiste sygnały nowotworowe wysyłane do prostaty. Czysta woda. Woda z kranu jest w coraz większym stopniu zanieczyszczana estrogenowymi związkami chemicznymi pochodzącymi z leków zawierających syntetyczne hormony. Może to powodować wzrost liczby zachorowań na raka prostaty8. Najlepiej używać filtrów odwróconej osmozy. Duże dawki słonecznej witaminy. U mężczyzn z wysokim poziomem witaminy D występuje prawie 2 razy mniejsze ryzyko wystąpienia raka prostaty. Wystarczy 20 min eskpozycji na światło słoneczne. Jeśli nie jest to możliwe, wskazana jest suplementacja witaminą D3. Sugerowana dawka: 4-10 tys. na dobę. Egipskie ciemności. Nadmierna ekspozycja na sztuczne światło może sprzyjać rozwojowi nowotworu prostaty poprzez hamowanie produkcji melatoniny9. W przypadku mężczyzn, którzy śpią w nocy więcej niż 9 godzin, ryzyko zachorowania może być o połowę mniejsze10. Jeśli w sypialni jest zbyt dużo światła, można spać w masce lub zaopatrzyć się w zaciemniające zasłony. Koniec z paleniem. Należy zaprzestać palenia tytoniu, a alkohol spożywać z umiarem, gdyż obie te używki mają wpływ na ryzyko rozwoju raka prostaty. Ruch. Zaledwie 3 godziny treningu tygodniowo, np. jazdy na rowerze, joggingu, pływania lub gry w tenisa, może zmniejszyć ryzyko śmierci w wyniku raka prostaty o 1/3. Przynajmniej godzinny codzienny spacer w szybkim tempie jest w stanie zredukować to prawdopodobieństwo o 44%11. Z dala od leków na obniżenie cholesterolu. Według ostatniego raportu długotrwałe stosowanie statyn przedłuża życie zaledwie o 4 dni. U mężczyzn z nadwagą ich przyjmowanie 1,5 razy zwiększa ryzyko zachorowania na raka prostaty12. "Nie" dla wazektomii. Zwiększa ona ryzyko rozwinięcia się złośliwego i śmiertelnego nowotworu prostaty odpowiednio o 22 i 19%. Mężczyźni po tym zabiegu mogliby rozważyć poddanie się rewazektomii13. Bibliografia Cancer Prev Res [Phila], 2009; 2: 557–65 Lancet, 2001; 357: 1764–6 Cancer Metastasis Rev, 2010; 29: 435–45 Clin Cancer Res, 2006; 12: 4018–26 Cancer Res, 1999, 59: 1225–30; Cancer Prev Res [Phila], 2013; 6: 548–57 Cytotechnology, 2012; 64: 43–51 PLoS One, 2008; 3: e2568 BMJ Open, 2011; 1: e000311 Chronobiol Int, 2009; 26: 108–25 Br J Cancer, 2008; 99: 176–8 J Clin Oncol, 2011; 29: 726–32 Am J Epidemiol, 2008; 168: 250–60 J Clin Oncol, 2014; 32: 3033–8 W ciągu tych 20 lat, pomimo braku jakiejkolwiek interwencji, zaledwie 2 mężczyzn zmarło z powodu raka prostaty, a u 3 doszło do przerzutów. Podsumowując: 47 pacjentów z obserwowanej grupy zmarło, lecz z innych przyczyn, głównie z powodu chorób serca. "Naturalna progresja raka prostaty to długotrwały proces, mniej więcej dwudziestoletni" - podsumowali naukowcy. U mężczyzn ze zdiagnozowaną chorobą istnieje 24 razy większe prawdopodobieństwo zgonu w wyniku innych chorób. Rak prostaty generalnie rozwija się wyjątkowo powoli i wygląda na bardziej powszechny niż nam się wcześniej wydawało. Autopsje mężczyzn powyżej 85. wykazują, że nawet 3/4 z nich choruje na nowotwór prostaty, ale tylko 1% umiera z tego powodu. Wiele statystyk dotyczących rzekomych ofiar śmiertelnych to w istocie przypadki ludzi, którzy cierpieli na to schorzenie, ale nie zmarli w jego wyniku. Szacuje się, że w 2012 r. z nowotworem prostaty żyło 2,8 mln Amerykanów, z czego u 80% miał on charakter ogniskowy (nierozprzestrzeniający się po organizmie), a u 12% regionalny (zajmujący regionalne węzły chłonne). Według amerykańskich Narodowych Instytutów Zdrowia po 5 latach 100% mężczyzn, u których nowotwór ma charakter ogniskowy lub regionalny, wciąż żyje. W Polsce każdego roku diagnozuje się ten nowotwór u ponad 10 tys. mężczyzn i choć oznacza to podwojenie zapadalności w ciągu ostatnich 10 lat, rośnie również skuteczność leczenia mierzona odsetkiem pięcioletniego przeżycia - obecnie wynosi ona ok. 76%. Suplementy na zdrową prostatę Witamina E (alfa-tokoferol) przyjmowana z likopenem może spowolnić wzrost i namnażanie się komórek prostaty o 90%¹. Sugerowana dzienna dawka: 30 mg likopenu oraz 400 witaminy E. Selen może spowolnić progresję już powstałego nowotworu prostaty², a zawierający kwasy tłuszczowe omega-3 olej rybi - opóźnić rozwój guza i zwiększać wskaźniki przeżycia - przynajmniej u myszy³. Olej lniany lub mielone siemię lniane - w połączeniu z dietą niskotłuszczową - również mogą hamować proliferację komórek rakowych i przyspieszać ich śmierć (apoptozę) u chorych ze zmianami w obrębie prostaty4. Sugerowana dzienna dawka: 1000 mg olejów rybich, 30 g oleju lnianego i 200 μg selenu. Wyciągi z pyłku kwiatowego i palmy sabałowej (nierozcieńczony olej) mogą zmniejszać powiększoną prostatę, spowalniać rozwój komórek rakowych, wywoływać śmierć komórkową oraz obniżać poziom swoistego antygenu sterczowego, co wykazano w badaniach laboratoryjnych i na zwierzętach5. Sugerowana dzienna dawka: według zaleceń dołączonych do preparatów. Suplementy na bazie DHEA i koniczyny łąkowej mogą uzupełniać naturalne zasoby DHEA (dehydroepiandrosteronu) w organizmie, które obniżają się z wiekiem. Czerwona koniczyna, podobnie jak soja, jest bogata w izoflawony, które również wspomagają profilaktykę raka prostaty6. Sugerowana dzienna dawka: 350-400 mg DHEA i 40-160 mg proszku z kończyny łąkowej (kapsułki). Propolis (kit pszczeli) zawiera ester fenetylowy kwasu kawowego, który - przynajmniej w badaniach laboratoryjnych - pozbawia komórki nowotworowe istotnych białek7. Sugerowana dzienna dawka: według zaleceń dołączonych do preparatów. Bibliografia Biochem Biophys Res Commun, 1998; 250: 582–5 Br J Urol, 1998; 81: 730–4 J Clin Invest, 2007; 117: 1866–75 Urology, 2001; 58: 47–52 Br J Urol, 1990; 66: 393–7; Cell Biol Int, 2001; 25: 1117–24; Int J Oncol, 2007; 31: 593–600 Cancer Prev Res [Phila], 2009; 2: 134–42 Cancer Prev Res, 2012; 5: 788–97 Rak prostaty - ignorowanie wytycznych Mężczyznom w każdym wieku oferuje się kilka rutynowych badań diagnostycznych. Mogą one obejmować: cyfrowe badanie odbytnicy, podczas którego lekarz w rękawiczkach palcem sonduje palpacyjnie prostatę poprzez odbyt; testy sprawdzające poziom swoistego antygenu sterczowego we krwi; pomiary z wykorzystaniem ultrasonografii, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego oraz biopsję, podczas której operacyjnie pobiera się próbkę tkanki gruczołu w celu analizy pod kątem obecności komórek rakowych. Jak pokazują statystyki, wskazana jest, zwłaszcza u mężczyzn powyżej 50. tak zwana baczna obserwacja, którą obecnie zaleca się w rządowych wytycznych. Tymczasem lekarze ignorują te rekomendacje kliniczne i wciąż oferują test na poziom swoistego antygenu sterczowego ponad pięćdziesięcioletnim pacjentom. Nie zważają na to, jak niedokładne jest to badanie. Z jednej strony nawet w 1/3 przypadków daje wyniki fałszywie negatywne. Z drugiej strony - liczne wyniki fałszywie pozytywne mogą prowadzić do zbędnego lub nieodpowiedniego leczenia. Skutkiem stosowania tego badania było zbyt pochopne zdiagnozowanie raka prostaty u ponad miliona mężczyzn od czasu jego wprowadzenia w 1987 r.. Wygląda na to, że w USA jedynym wymogiem do wykonania tego badania jest możliwość poniesienia jego kosztów. Mężczyznom - bez względu na wiek - prawdopodobnie zaproponuje się test, jeśli mają wysokie dochody i ubezpieczenie zdrowotne. Około 17 mln Amerykanów w wieku powyżej 50 lat już się mu poddało, pomimo że w ich rodzinach nie było przypadków raka prostaty i nie mieli żadnych problemów zdrowotnych związanych z tym gruczołem. Jakie masz opcje? W przypadku nieprawidłowego wyniku testu na poziom swoistego antygenu sterczowego lekarze proponują do wyboru następujące możliwości. Baczna obserwacja. Nie podejmuje się żadnych działań poza monitorowaniem - jest to postępowanie zalecane zwykle w przypadku pacjentów z nowotworem o charakterze ogniskowym. Operacja. Może to być radykalna prostatektomia (całkowite usunięcie prostaty) lub przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego, która polega na wprowadzeniu przyrządu do cewki moczowej przez penisa i wycięciu lub wypaleniu przerośniętej tkanki gruczołu wraz z jej otoczką. Drugi rodzaj zabiegu przeprowadza się z wykorzystaniem tzw. techniki oszczędzającej nerwy, która pozwala podobno zachować potencję. Radioterapia. Teleterapia wykorzystuje wysokoenergetyczne promienie X w celu niszczenia komórek raka prostaty. Może być stosowana jako tymczasowa brachyterapia (w ramach której do prostaty przez kilka minut wysyła się w sposób ciągły duże dawki promieniowania, mające likwidować komórki rakowe) lub stała brachyterapia ziarnowa, w przebiegu której implantuje się do prostaty maleńkie radioaktywne ziarenka, które do roku w sposób ciągły emitują promieniowanie, aby zlikwidować zmiany chorobowe (wykonanie tego zabiegu często proponuje się w połączeniu z teleterapią lub hormonoterapią). Hormonoterapia. Często oferuje się ją jako uzupełnienie radioterapii. Hormonoterapia obejmuje przyjmowanie analogów gonadoliberyny, takich jak buserelina, goserelina i leuprorelina, które hamują produkcję androgenu, oraz leków antyandrogennych, jak octan cyproteroronu i/lub flutamid. Pomimo faktu, że według oficjalnych zaleceń powinno się stosować test na poziom swoistego antygenu sterczowego bardziej oszczędnie - tylko w przypadku mężczyzn młodszych i z grupy wysokiego ryzyka wystąpienia nowotworu - wskaźniki dotyczące badań przesiewowych nie zmieniają się od lat. W wyniku tego rodzaju testów lekarze zbytnio śpieszą się z podejmowaniem interwencji. Nawet 3/4 mężczyzn z niskim poziomem swoistego antygenu sterczowego - ok. 4 ng/ml lub mniej, co uznaje się za wyznacznik niewielkiego prawdopodobieństwa rozwoju raka prostaty - skłania się do stosowania tych samych agresywnych terapii, co w przypadku pacjentów z wysokimi stężeniami - powyżej 20 ng/ml, co oznacza wysokie ryzyko. Takie postępowanie ma w większości katastrofalne skutki. Bibliografia J Clin Oncol, 2015; August 2015: doi: J Natl Cancer Inst, 2009; 101: 1325–9 JAMA Intern Med, 2014; 174: 1839–41 J Natl Cancer Inst, 2000; 92: 1582–92 BMJ, 2016; 352: i851 Radiother Oncol, 2007; 82: 46–9 Eur Urol, 2002; 41: 427–33 Cancer Res, 2007; 67: 9199–206 J Clin Endocrinol Metab, 2001; 86: 2787–91 Dtsch Arztebl Int, 2013; 110: 497–503 BMJ, 2000; 321: 199-204

rak prostaty u 30 latka